آشنایی با گام ماژور

گام ماژور باید اولین گامی باشد که شما در گیتار با آن آشنا می شوید. این گام نه تنها کاربرد زیادی در بداهه نوازی و نوشتن سولوهای مختلف دارد بلکه یک سیستم برای نظم دهی به سایر عناصر به کار رفته در قطعه است.

آشنایی با این گام باعث می شود که درک بهتری از سایر مباحث تئوری داشته باشید.

در این ادامه به شما خواهیم آموخت که چگونه بتوانید الگوی این گام را در هر قسمتی از فرت برد شکل دهید.

بهتر است قبل از مطالعه ی این بخش با مباحث زیر آشنایی داشته باشید.

• مفهوم فاصله و نیم فاصله در گیتار را بدانید. برای این منظور مطلب آشنایی با فاصله و انواع آن مانند پرده و نیم پرده را بخوانید.
• باید نت ها را روی دسته ی گیتار تشخیص دهید. برای این منظور بایدفرت برد گیتار و نام سیم ها را  بشناسید.
• باید بدانید تبلچر چیست و چگونه آن را بخوانید

فهرست مطالب 

نحوه ساخت گام ماژور 

الگوی گام ماژور روی شش سیم گیتار

معرفی شکل های گام ماژور 

ادغام شکل های گام ماژور با هم

معرفی کامل گام های ماژور

گام A یا لا ماژور

گام B یا سی ماژور

گام C یا دو ماژور

گام D یا ر ماژور

گام E یا می ماژور

گام F یا فا ماژور

گام G یا سل ماژور

نحوه ساخت گام ماژور 

اما گام چیست ؟

به مجموعه ی پشت سر هم از نت ها که از یک نت شروه و به همان نت در اکتاو بعد ختم می شود گام می گویند. به نتی که گام با آن شروع می شود نت ریشه می گویند. گام می تواند بالا رونده یا پایین رونده باشید.

نت ها و فاصله ی بین آنها

قبل از آشنایی با گام ماژور باید با فاصله بین نتها آشنا شوید. تصویر زیر نام نت ها را روی سیم پنجم گیتار نشان می دهد. همانطور که می بینید بین نت های B-C و E-F نیم پرده و بین نت های A-B ، C-D ، D-E ، F-G ، G-A یک پرده فاصله است.

فاصله در گام ماژور و چگونگی ساختن آن

گام ماژور شامل هفت نت است. گفتیم گام از یک نت شروع و به همان نت در اکتاو بعد ختم میشود. در گام ماژور نیز ما از یک نت شروع می کنیم و نت هشتم نت آغازی ما خواهد بود.

اما ساختار این گام چگونه است ؟

در گام ماژور بین نت سوم /چهارم و هفتم/هشتم نیم پرده و بین باقی نت ها یک پرده فاصله است.

یعنی داریم :

H یعنی half step یا نیم پرده. W یعنی whole step یا یک پرده.

نت شماره ی یک نت ریشه است و اسم گام را با آن مشخص می کنند.

خوب حال به سراغ یک مثال می رویم. می خواهیم این گام را روی سیم ششم گیتار ببینیم.

قبل از اینکه مثال را ببینید سعی کنید خودتان نت های گام ماژور را روی سیم ششم بچینید. نام سیم ششم E است. حال سعی کنید طبق فرمول تصویر بالا الگوی گام را بسازید.

جواب به صورت زیر خواهد بود.

نت ۱ نت ریشه است و گام با آن شروع شده است. اسم این نت E است. پس این گام ، گام E Major نامیده می شود. همانطور که می بینید در نت هشتم دوباره به نت یک می رسیم.

اگر از سیم سوم شروع می کردیم. گام G Major را داشتیم.

اگر از سیم دو شروع می کردیم. گام B Major را داشتیم.

حال به عنوان تمرین گام F Major را روی سیم ششم پیاده کنیم.

نت ها را به ترتیب بنویسید :

F-G-A-B-C-D-E-F

گفتیم که بین E-F و B-C نیم پرده فاصله است. در گام ماژور باید بین نت های سوم و چهارم نیم پرده فاصله باشد.برای این که این اتفاق بیفتد مجبوریم نت B را نیم پرده بم و به سمت چپ ببریم. پس داریم :

F-G-A-Bb-C-D-E-F

با این کار ساختار گام ماژور برقرار می شود. یعنی  بین نت سوم /چهارم و هفتم/هشتم نیم پرده و بین باقی نت ها یک پرده فاصله است.

همانطور که می بینید در گام ماژور باید بین نت سوم و چهارم نیم پرده فاصله باشد. پس برای اینکه این مورد رعایت شود  از  Bb استفاده کردیم. با این کار هم بین نت سوم و چهارم نیم پرده و هم بین نت چهارم و پنجم یک پرده فاصله می افتد.

فایل صوتی گام F Major را در زیر گوش کنید.

به عنوان تمرین بعدی گام C Major را بنویسید.

نت ها را به ترتیب می نویسیم :

C-D-E-F-G-A-B-C

همانطور که می بینید به طور طبیعی بین نت سه /چهار و هفت / هشت نیم پرده فاصله است و برخلاف F Major ما نیاز به بمل کردن نتی نداریم.

الگوی گام ماژور روی شش سیم گیتار

حال می خواهیم الگوی گام ماژور را روی شش سیم گیتار پیاده کنیم. در تصویر زیر نت شماره یک را روی فرت سوم سیم ششم در نظر بگیرید. این نت نت G و گام مورد نظر G Major خواهد بود.

تصویر اول شماره نت ها و تصویر دوم شماره ی انگشت ها برای اجرای این الگوها را نشان می دهد.

طبق الگوی  نت دوم یک پرده با نت اول فاصله دارد . حال چون می خواهیم این الگو را روی تمام سیم ها پیاده کنیم برای نت سوم روی سیم پنجم می رویم. ( اگر نمی دانید چرا یک پرده برای سیم پنجم و ششم سه فرت می شود به مطلب آشنایی با مفهومفاصله  در گیتار بروید. علاوه بر سیم پنجم و ششم فاصله ها برای باقی سیم های گیتار نیز توضیح داده شده است ).

همانطور که می بینید فاصله بین نت هفتم و هشتم ( که در اینجا با یک نشان داده شده ) نیم پرده است. حال از سیم چهارم تا یکم با همین فرمول الگو را تکرار می کنیم.

به این ترتیت یکی از الگوهای  گام ماژور روی شش سیم تشکیل شد.

سعی کنید به عنوان تمرین این الگوها را  با شروع از نت های ریشه ی مختلف و در قسمت های مختلف گیتار بسازید.

معرفی شکل های گام ماژور 

حال که با گام ماژور آشنا شدید به معرفی 7 شکل  آن خواهیم پرداخت . همانطور که گفتیم گام ماژور مرجع تمام گام های دیگر است. به همین دلیل آشنایی با حالت های آن ضروری است

راحتترین راه برای انجام این کار ساخت گام در درجات و با شروع از نت های مختلف یک گام است. همانطور که گفتیم اولین درجه یا اولین نت را نت ریشه می نامیم.

قبل از مطالعه ادامه مطلب مطمئن شوید که توضیحاتی که در مورد ساخت گام ماژور بیان شد را به خوبی فرا گرفته اید. در این مثال ما از نت ریشه F# استفاده خواهیم کرد. یعنی گام F# ماژور را خواهیم ساخت. تصویر زیر این گام را روی سیم ششم نشان می دهد.

حالا از درجه اول گام استفاده می کنیم و اولین شکل گام ماژور را می سازیم. سعی کنید خودتان این الگو را با توجه به توضیحاتی که در قسمت قبل یعنی الگوی گام ماژور روی شش سیم گیتار بیان شد بدست آورید.

حالا به سراغ دومین نت از گام F# ماژور روی سیم شش گیتار می رویم و دومین شکل گام ماژور را بدست می آوریم.

شکل سوم

شکل چهارم

شکل پنجم

شکل ششم

شکل هفتم

ادغام شکل های گام ماژور با هم

همانطور که دید با شروع از هر درجه گام F# ماژور یک شکل در نقاط مختلف دسته گیتار بدست آمد.حال این اشکال را به صورت یکجا روی دسته گیتار نشان می دهیم. توجه کنید بعد از درجه هفتم دوباره نت ریشه به فاصله نیم پرده از آن و در فرت 14 سیم شش قرار دارد و شکل یک دوباره تکرار می شود. به همین خاطر شکل یک و هفتم در در قسمتی از فرت برد همپوشانی دارند. شکل زیر تمام اشکل گام ماژور را روی دسته گیتار نشان می دهد. شکل سوم و چهارم نیز همین حالت را دارند.

چطور این الگو را به خاطر بسپرید ؟

بهترین راه برای به خاطر سپردن این الگو مرتبط کردن شکل ها به هم است.

برای اینکه بتوانید این شکل ها را به هم مرتبط کنید سعی کنید ابتدا آنها را همزمان دو به دو تمرین کنید.

مثلا اول شکل یک و دو . سپس شکل دو و سه سپس سه و چهار و …. را بنوازید

بعد سه شکل را هم زمان به هم مرتبط کنید.

مثلا شکل یک ، دو و سه سپس شکل دو ، سه و چهار و ….

با این کار شما به این الگوها روی کل دسته گیتار مسلط می شوید. توجه کنید بعد از شکل هفت دوباره این الگو تکرار می شود.

سعی کنید به صورت تصادفی نت های مختلف این الگو را در طول دسته گیتار بنوازید با این کار به تدریج برای بداهه نوازی هم آماده می شوید.

حال از نت های دیگری به عنوان نت ریشه استفاده می کنیم. به عنوان مثال نت A . تصویر زیر گام A ماژور را در طول دسته گیتار نشان می دهد. همانطور که می بینید شکل ها و ترتیب آنها تفاوتی نکرده تنها محل آنها در طول دسته متفاوت است و جابجایی داشته.

گام B ماژور

گام D ماژور

معرفی کامل گام های ماژور

پس از اشنایی با نحوه ساخت گام ماژور و شکل های آن به طور کامل تر گام ماژور را به همراه نت و تبلچر آن معرفی می کنیم.

نکاتی برای تمرین حالت های گام ماژور

• برای نواختن تمام حالت ها از آلترنیت پیکینگ استفاده کنید.
• تمرینات را آرام شروع کنید و پس از تسلط روی یک سرعت خاص سرعت را بالا ببرید.
• حالت ها را جدا تمرین کنید و پس از تسلط روی یک حالت سراغ حالت بعدی بروید.
• تسلط روی حالت ها و رسیدن به نقطه ای که توانایی بدهه نوازی را پیدا کنید زمان بر است. پس صبر داشته باشید و منظم تمرین کنید.

گام A یا لا ماژور

نت های تشکیل دهنده : #A – B – C# – D – E – F# – G

ابتدا گام لا ماژور را موقعیت سیم آزاد نشان می دهیم. یعنی نت ریشه در سیم پنجم آزاد قرار دارد.

پوزیسیون یک شکل شش

پوزیسیون چهار شکل هفت

پوزیسیون پنج ترکیب شکل یک و دو

پوزیسیون 9 شکل سه و چهار

پوزیسیون 10 ترکیب شکل چهار و پنج

گام B یا سی ماژور

نت های تشکیل دهنده : #B – C# – D# – E – F# – G# – A

ابتدا موقعیت سیم آزاد را نشان می دهیم :

پوزیسیون یک شکل شش

پوزیسیون شش شکل هفت

پوزیسیون هفت ترکیب شکل یک و دو

پوزیسیون یازده ترکیب شکل سه و چهار

پوزیسیون دوازده ترکیب شکل چهار و پنج

گام C یا دو ماژور

نت های تشکیل دهنده : C – D – E – F – G – A – B

ابتدا موقعیت سیم آزاد را نشان می دهیم

پوزیسیون یک ترکیب شکل چهار و پنج

پوزیسیون چهار شکل شش

پوزیسیون هفت شکل هفت

پوزیسیون هشت ترکیب شکل یک و دو

پوزیسیون دوازده ترکیب شکل سه و چهار

گام D یا ر ماژور

نت های تشکیل دهنده : # D – E – F# – G – A – B – C

ابتدا موقعیت سیم آزاد را نشان می دهیم.

پوزیسیون دوم ترکیب شکل سه و چهار

پوزیسیون سه ترکیب شکل چهار و پنج

پوزیسیون شش شکل شش

پوزیسیون نه شکل هفت

پوزیسیون ده ترکیب شکل یک و دو

گام E یا می ماژور

نت های تشکیل دهنده : # E – F# – G# – A – B – C# – D

ابتدا موقعیت سیم آزاد را نشان می دهیم

پوزیسیون چهار شکل سه و چهار

پوزیسیون پنج ترکیب شکل چهار و پنج

پوزیسیون هشت شکل شش

پوزیسیون یازده شکل هفت

پوزیسیون دوازده ترکیب شکل یک و دو

گام F یا فا ماژور

نت های تشکیل دهنده : F – G – A – Bb – C – D – E

ابتدا موقیعت سیم های آزاد را نشان می دهیم

پوزیسیون یک ترکیب شکل یک و دو

پوزیسیون پنج شکل سه و چهار

پوزیسیون شش ترکیب شکل چهار و پنج

پوزیسیون نه شکل شش

پوزیسیون دوازده شکل هفت

گام G یا سل ماژور

نت های تشکیل دهنده : # G – A – B – C – D – E – F

ابتدا موقعیت سیم های آراد را نشان می دهیم

پوزیسیون دو شکل هفت

پوزیسیون سه ترکیب شکل یک و دو

پوزیسیون هفت شکل سه و چهار

پوزیسیون هشت ترکیب شکل چهار و پنج

پوزیسیون یازده شکل شش

منابع

fretjam.com

guitarhabits.com