آشنایی با گام پنتاتونیک

گام پنتاتونیک همانطور که از نام آن پیداست شامل 5 نت است ( پنتا به معنای پنج است).

این گام از  گام ماژور یا مینور طبیعی ساخته می شود و مناسب برای شروع آهنگسازی و بداهه نوازی است.

دو نوع گام پنتاتونیک داریم :

این دو از لحاظ الگو یکسان هستند یعنی فاصله بین نت های این دو گام یکسان است و تنها از لحاظ نت ریشه متفاوت هستند.بنابراین شما تنها با دانستن الگوی یکی از این دو گام  و تغییر نت ریشه الگوی گام دیگر را نیز بدست آورید.

به عنوان مثال به دو تصویر زیر نگاه کنید.  تصویر اول گام E مینور پنتاتونیک و تصویر دوم گام G ماژور پنتاتونیک را نشان می دهد. همانطور که می بینید الگوی این دو گام یکسان است با این تفاوت که نت ریشه آنها سه فرت با هم فاصله دارد. ( دایره سیاه به معنی نت ریشه است)

گام E مینور پنتاتونیک

گام G ماژور پنتاتونیک

در ادامه نحوه ی بدست آوردن این الگوها را توضیح خواهیم داد.

بهتر است قبل از مطالعه ی این بخش با مباحث زیر آشنایی داشته باشید.

گام ماژور پنتاتونیک

گام ماژور پنتاتونیک از گام ماژور  و با حذف نت 4 و 7 بدست می آید. با آوردن یک مثال موضوع را بیشتر بررسی می کنیم.

به عنوان مثال قصد داریم گام A ماژور پنتاتونیک را بسازیم.

گام A ماژور را در نظر می گیریم.

A-B-C#-D-E-F#-G#-A

با حذف نت چهارم و هفتم گام A ماژور پنتاتونیک بدست می آید یعنی :

A-B-C#-E-F#-A

الگوهای گام ماژور پنتاتونیک در تصویر زیر نشان داده شده است. یعنی شما با هر نت ریشه ای در گام ماژور شروع کنید و الگوی ماژور پنتاتونیک را بسازید در نهایت یکی از حالات زیر را خواهید داشت.

اگر نمی دانید که چگونه با جایگذاری نت ها این الگوها را بدست آورید به مطلب آشنایی با نت ها روی دسته گیتار که در پیش نیازهای این مطلب به آن اشاره شده است مراجعه کنید.

گام مینور پنتاتونیک

گام مینور پنتاتونیک از گام مینور طبیعی و با حذف نت 2 و 6 بدست می آید. این گام یکی از پر کاربردترین گام ها در موسیقی راک و بلوز است.

با آوردن یک مثال موضوع را بیشتر بررسی می کنیم.

به عنوان مثال قصد داریم گام A مینور پنتاتونیک را بسازیم.

گام A مینور را در نظر می گیریم.

A-B-C-D-E-F-G-A

با حذف نت 2 و 6 گام A مینور پنتاتونیک بدست می آید.

A-C-D-E-G-A

الگوی های گام مینور پنتاتونیک نیز مانند الگوهای ماژور پنتاتونیک است که در تصویر نشان داده شده است.

آشنایی با الگوهای گام پنتاتونیک

بعد از آشنایی و فراگیری نحوه ساخت می خواهیم گام پنتاتونیک را با الگوی آن روی گیتار نشان دهیم. یادگیری اشکال این گام برای نوشتن سولو و بداهه نوازی در سبک راک و بلوز ضروری است.

بسیاری از هنرجوها خود را محدود به الگوی اول این گام می کنند. در حالی که هر الگو احساس متفاوتی ایجاد می کند و هویت خود را دارد و برای خلق یک سولو زیبا نوازنده باید توانایی اجرا در تمامی قسمت های گیتار را داشته باشد.

در مثال زیر از کلید  A استفاده شده است.( A مینور پنتاتونیک ). نتهای قرمز نت ریشه که همان A هستند را نشان می دهد. توجه کنید برای بدست آوردن کلید های دیگر کافی است همین اشکال را در طول فرت برد حرکت دهید.

به عنوان مثال برای کلید G تمام نت ها را دو فرت پایین تر بیاورید. یعنی در الگوی اول نت ریشه به جای اینکه از فرت پنج سیم شش شروع شود از فرت سه سیم شش آغاز می گردد. باقی نت ها هم به همین صورت دو فرت پایین می آیند.

یا برای E مینور پنتاتونیک تمام نت ها را 7 فرت به سمت فرت های بالاتر می بریم.

حال به مرور این اشکال می پردازیم

A مینور پنتاتونیک – شکل یک

A مینور پنتاتونیک – شکل دو

A مینور پنتاتونیک – شکل سه

A مینور پنتاتونیک – شکل چهار

A مینور پنتاتونیک – شکل پنج